เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารทางการศึกษาที่ส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพการเรียนรู้

เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารทางการศึกษาที่ส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพการเรียนรู้

ICT เปลี่ยนแปลงโลกการศึกษา

1. ลดช่องว่างการแข่งขันระหว่างองค์กรหรือสถาบันการศึกษาทั้งขนาดใหญ่และขนาดเล็ก

2. ทำให้องค์กร/สถาบันการศึกษาขนาดใหญ่ต้องปรับตัวทั้งในด้านการบริหาร การจัดการองค์กร รวมไปถึงวิธีดำเนินการ

3. ก่อให้เกิดการแข่งขันทางธุรกิจการศึกษามากขึ้น

4. สร้างช่องทางการขยายการศึกษามากขึ้น

5. เกิดการทำงานภายใต้หลักการ “การศึกษา 24 ชั่วโมง” ผู้เรียนสามารถทำกิจกรรมทางการศึกษาตลอดเวลา      

6. สร้างรูปแบบของความร่วมมือทางการศึกษาหรือเครือข่ายการศึกษาที่หลากหลายขึ้น

7. ช่วยลดค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นทั้งภายในองค์กรและภายนอกองค์กร ให้เกิดแรงผลักดันในการจัดการศึกษารูปแบบแปลกใหม่มากขึ้น

ICT เอื้อประโยชน์ต่อห้องเรียน

1. เป็นตลาดการศึกษาที่ผู้เรียนสามารถเลือกซื้อสินค้าความรู้และบริการการศึกษาจากแหล่งต่างๆ ได้ทั่วโลก

2. สามารถคัดเลือกและเปรียบเทียบคุณภาพราคา และช่วยประหยัดเวลาเนื่องจากไม่ต้องเดินทาง (ขณะนี้มีเว็บไซต์บริการให้เข้าศึกษาก่อนจ่ายเงินทีหลัง)
3. สามารถรับข้อมูลการศึกษาที่เป็นประโยชน์ในการตัดสินใจหลากหลายแง่มุม เช่น รายละเอียดของหลักสูตร ข้อมูลอาจารย์ผู้สอน รวมถึงยังสามารถให้ข้อคิดเห็นเกี่ยวกับ การจัดการศึกษานั้นๆ ได้โดยตรงอีกด้วย
4. ได้รับความสะดวกในการศึกษา เพราะสามารถนั่งศึกษาอยู่ที่บ้านหรือที่ใด ๆ ได้ทั่วโลกที่มีอินเทอร์เน็ต

เทคโนโลยีสารสนเทศ IT

-การสอนใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน (CAI)

-สื่อประสม การใช้ตัวอักษร ภาพ ภาพเคลื่อนไหว และเสียงในการเรียนการสอน

-ห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์

-ระบบสารสนเทศในการประมวลผล และจัดการข้อมูลภายใน

-ระบบฐานข้อมูล

-ระบบข่ายงานโดยใช้ระบบอินเทอร์เน็ต

อินเทอร์เน็ตและเวิลด์ไวด์เว็บ

-ทำให้ทุกคนมีโรงเรียนที่ดี ครูที่มีความสามารถ และวิชาเรียนที่น่าสนใจสำหรับผู้เรียนทุกคนไม่จำกัดวัยและสภาพ

-นำข้อมูลจากห้องสมุดทั่วโลกมาใช้ในการเรียนและวิจัยได้โดยรวดเร็ว

-จัดประชุมทางไกลโดยเห็นภาพและเสียงของผู้เข้าร่วมประชุมทั่วโลกได้

-แพทย์ใช้ในการรักษาคนไข้ทางไกล หรือให้คำแนะนำได้

-ทำงานที่บ้านได้โดยไม่ต้องเสียเวลาเดินทาง

-ซื้อสินค้า โอนเงินเข้าธนาคาร ฯลฯ

การใช้เครือข่ายสังคมออนไลน์เพื่อการศึกษา

>>ทวิตเตอร์กับการเรียนการสอน

   จากการจัดอันดับของเครื่องมือสารสนเทศที่เหมาะสมเพื่อใช้ในการเรียนการสอนพบว่าทวิตเตอร์เป็นเครื่องมืออันดับหนึ่งในปี พ.ศ. 2552 ด้วยเหตุผลดังนี้

    - ทวิตเตอร์ทำให้ข่าวสารและข้อมูลแพร่กระจายไปสู่คนหมู่มากได้อย่างรวดเร็ว

    - ทวิตเตอร์ช่วยทำให้ ทั้งให้และรับได้อย่างรวดเร็วรวมทั้งสามารถแลกเปลี่ยนการสนทนาความคิดกับผู้อื่นที่มีความสนใจได้ดี

    - ข้อความในทวิตเตอร์สั้นทำให้ได้รับข้อมูลที่ไม่ยาวเกินความจำเป็น

    - มีแอพที่ทำให้การเข้าถึงทวิตเตอร์และการเผยแพร่ข้อมูลที่ทวิตเตอร์ง่าย เช่น Google Chrome, Firefox ซึ่งเป็นเครื่องมือที่ทำให้หัวข้อฟีดไปแสดงที่บัญชีทวิตเตอร์โดยอัตโนมัติ

Facebook

1.การพัฒนาด้านภาษาซึ่งครูผู้สอนและผู้เรียนจำเป็นต้องใช้เฟซบุ๊กในการติดต่อสื่อสารและแสดงความเห็นต่างๆ เกี่ยวกับวิชาที่เรียนบนเฟซบุ๊ก ทั้งนี้ การใช้ เฟซบุ๊กเป็นประจำในการเขียนและอ่านข้อความต่างๆ จะช่วยให้ผู้เรียนได้ฝึกการเขียน การสะกดคำ และการใช้ไวยากรณ์ที่ถูกต้อง

2. การสื่อสารระหว่างบุคคลซึ่งเป็นสร้างสัมพันธภาพที่ดีระหว่างครูผู้สอนกับครูผู้สอน ระหว่างครูผู้สอนกับผู้เรียน และผู้เรียนกับผู้เรียนในการติดต่อสื่อสารและแลกเปลี่ยนประสบการณ์ร่วมกัน รวมถึงสนับสนุนให้ผู้เรียนกล้าที่จะแสดงความคิดเห็นต่างๆ มากยิ่งขึ้น

3. การทำงานร่วมกันเป็นกลุ่มซึ่งเฟซบุ๊กเป็นอีกช่องทางหนึ่งที่เปิดโอกาสให้ ผู้เรียนผู้ใดผู้หนึ่งจะต้องรับผิดชอบงานที่ได้รับมอบหมายร่วมกับผู้เรียนผู้อื่นเป็นกลุ่ม ซึ่งเป็นการฝึกทักษะการเป็นผู้นำและการเป็นผู้ตาม

4. เพิ่มทักษะด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร

Cloud computing บทบาทในวงการการศึกษา มีสาเหตุจาก

- ความนิยมการสื่อสารทางเครือข่ายอินเทอร์เน็ต โดยชีวิตของเด็กรุ่นใหม่ได้เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีอินเทอร์เน็ตอย่างแยกจากกันไม่ได้

- กระแสลดภาวะโลกร้อน ผสานกับความต้องการประหยัดงบประมาณที่เกี่ยวข้อง

- การใช้งานที่ง่าย สะดวก ไม่ซับซ้อน ด้วยแนวคิดการออกแบบในยุค Cloud computing ที่เน้นการใช้งานในภาพรวมของกลุ่มคนส่งผลให้ระบบติดต่อผู้ใช้ ฟังก์ชันการใช้งานมีระบบที่ง่าย สะดวก ไม่ซับซ้อน ซึ่งสร้างแรงจูงใจให้ทุกคน ทุกวัยมีความสนุกกับการใช้ไอที

บทบาทของเทคโนโลยีสารสนเทศต่อการศึกษา

-ช่วยในเรื่องการเรียนรู้ เป็นเครื่องมือสนับสนุนการเรียนรู้หลายด้าน มีระบบคอมพิวเตอร์ช่วยสอน (CAI) ระบบสนับสนุนการรับรู้ข่าวสาร เช่น การค้นคว้าหาข้อมูลข่าวสารเพื่อการเรียนรู้ใน World Wide Web เป็นต้น

-ช่วยสนับสนุนการจัดการศึกษา โดยเฉพาะการจัดการศึกษาสมัยใหม่ที่จำเป็นต้องอาศัยข้อมูลข่าวสารเพื่อการวางแผน การดำเนินการ การติดตามและประเมินผล ดังนั้น ICT จึงเข้ามามีบทบาทสำคัญ

-เทคโนโลยีสารสนเทศกับการสื่อสารระหว่างบุคคล เช่น การสื่อสารระหว่างผู้สอนกับผู้เรียน ผู้เรียนกับผู้เรียน โดยใช้ IT ในการดำเนินงาน เช่น การใช้โทรศัพท์ ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ คอนเฟอเรนซ์ เป็นต้น

การสร้างสภาพแวดล้อมที่ใช้เป็นฐานการจัดการเรียนรู้

วารสารนานาชาติ CEEOL (Informatics Education-an International Journal, Issue Vol 5/2006) รายงานว่า การสอนของครู และการเรียนรู้ของนักเรียนที่ไม่สอดคล้องกันมีผลให้นักเรียนเครียดไปจนถึงล้มเหลวในการเรียนรู้ ความสมดุลระหว่างรูปแบบการสอนของครูและการเรียนของนักเรียนจึงเป็นสิ่งสำคัญ เมื่อมีการเน้นกระบวนการเรียนรู้เป็นรายบุคคล การเรียนโดยใช้ ICT เป็นฐาน จึงเป็นโอกาสที่ดี ที่เปิดโอกาสให้นักเรียนมีทางเลือกในการเรียนรู้ได้หลายทาง

การเรียนรู้โดยไม่มีการสอน

ชีวิตจริงมีการเรียนรู้ที่เกิดขึ้นจากการอยากเรียนอยากรู้ด้วยตนเองในสิ่งที่อยากรู้จากแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ หากรู้ความต้องการที่แท้จริงของนักเรียนที่สอดคล้องกับเนื้อหาสาระตามหลักสูตร แล้วจัดแหล่งเรียนรู้ ตลอดจนระบบอินเทอร์เน็ตไว้พร้อมบริการได้เสมอ จะช่วยให้นักเรียนเรียนรู้ได้โดยไม่ต้องสอน หรือสอนแบบพบปะในห้องเรียนน้อยลง

หลักการสำคัญ

     1) ครูเป็นผู้นำส่งข้อมูลใหม่ ๆ กระตุ้นให้นักเรียนทำงาน เรียนรู้จากแหล่งเรียนรู้ที่กำหนดไว้

     2) การให้ความรู้ที่นักเรียนต้องการจะช่วยให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้ ดีกว่าการให้ความรู้ในสิ่งที่ครูต้องการ

     3) นักเรียนเปลี่ยนบทบาทจากการเป็นผู้ฟัง เป็นผู้ลงมือปฏิบัติเพื่อให้เกิดการเรียนรู้ด้วยตนเอง

     4) การใช้เวลาในการทำงาน หรืออ่านในสิ่งที่สนใจ จะช่วยให้เกิดการเรียนรู้ดีกว่าการฟังครูพูด

การใช้งานเป็นฐานการเรียนรู้

การนำงานมาเป็นศูนย์กลาง หรือเป็นหลักในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ แนวคิดนี้ได้รับการพัฒนาโดย N Prabhu จากประเทศอินเดีย ที่เกิดจากแนวคิดที่ว่า นักเรียนจะเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพหากจิตใจแน่วแน่อยู่ที่งานที่ทำมากกว่าที่จะแน่วแน่อยู่ที่ภาษาที่ใช้ แบบแผนการใช้งานเป็นฐาน Jane Willis ได้ให้หลักการ PPP (Presentation, Practice, Production) ที่นักเรียนจะเริ่มต้นด้วยการทำงาน เมื่อทำเสร็จแล้วครูจะชักนำสู่การแก้ไข ปรับแต่ง

>>Jane Willis ได้เสนอกรอบแนวคิดเชิงกระบวนการไว้ 3 ประการ ได้แก่

-นำเข้าสู่บทเรียนโดยหัวข้อเนื้อหาสาระ และงานที่จะมอบหมายให้ทำ

-วางแผน ทำงาน และรายงานผล

-เน้นย้ำที่การใช้ภาษา วิเคราะห์ และฝึกปฏิบัติ (Analysis and practice)

รูปแบบการสอนโดยใช้ ICT

-เวิล์ดไวด์เว็บ (World Wide Web)

-ใช้สำหรับเป็นแหล่งความรู้เพื่อการสืบค้น

-อีเมล์ (e-mail)

-ใช้ติดต่อสื่อสารระหว่างอาจารย์หรือเพื่อนร่วมชั้นเรียนด้วยกัน

-กระดานข่าว (web board)

-ใช้ติดต่อสื่อสารระหว่างผู้เรียน อาจารย์ และผู้เรียนเป็นกลุ่ม ใช้กำหนดประเด็นหรือกระทู้ตามที่อาจารย์กำหนด หรือตามแต่นักเรียนกำหนด เพื่อช่วยกันอภิปรายตอบคำถามในประเด็นที่เป็นกระทู้นั้น ๆ

-แชท (Chat)

-ใช้ติดต่อสื่อสารระหว่างผู้เรียน อาจารย์และผู้เรียน โดยสนทนาแบบเวลาจริง (Real time) โดยมีทั้งสนทนาด้วยตัวอักษรและสนทนาทางเสียง (Voice chat)

ไอซีคิว (ICQ)

-ใช้ติดต่อสื่อสารระหว่างผู้เรียน อาจารย์และผู้เรียนโดยการสนทนาแบบเวลาจริง หรือจากนั้นแล้วเก็บข้อความไว้

คอนเฟอเรนซ์ (Conference)

-ใช้ติดต่อสารสารระหว่างผู้เรียน อาจารย์ และผู้เรียนแบบเวลาจริง โดยที่ผู้เรียนและอาจารย์สามารถเห็นหน้ากันได้โดยผ่านทางกล้อง ใช้บรรยายให้ผู้เรียนเสมือนว่ากำลังเรียนอยู่ในห้องเรียนจริง ๆ

การบ้านอิเล็กทรอนิกส์

-ใช้สำหรับติดต่อสื่อสารระหว่างผู้เรียน อาจารย์เป็นเสมือนสมุดประจำตัวนักเรียน โดยที่นักเรียนไม่ต้องถือสมุดการบ้านจริง ๆ และใช้ส่งงานตามที่อาจารย์กำหนด เช่น ให้นักเรียนรายงานโดยที่อาจารย์สามารถเปิดดูการบ้านอิเล็กทรอนิกส์ของนักเรียนและเขียนบันทึกเพื่อตรวจงาน และให้คะแนนได้