การประเมินสื่อ (Media)

การประเมินสื่อ (Media)

หัวข้อย่อย

● แนวคิดการบ่งบอก (สะท้อน) ประสิทธิภาพสื่อการสอน

● การประเมินชุดการสอนรายบุคคล

● การประเมินบทเรียนสำเร็จรูป และบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน

แนวคิด

1. การประเมินสื่อการศึกษา เป็นกระบวนการพิจารณาตัดสินคุณภาพของสื่อที่สร้างขึ้น เพื่อใช้ในการเรียนการสอนตามเอกัตภาพ

2. สื่อที่ใช้ในการจัดการศึกษาที่นิยมใช้มี 2 ชนิด คือ ชุดกิจกรรม หรือชุดการสอนรายบุคคล และบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน หรือบทเรียนโปรแกรม ซึ่งสื่อทั้งสองชนิดมีวิธีการหาค่าประสิทธิภาพแตกต่างกัน

3. เกณฑ์ E1/E2 คือ เกณฑ์ที่ใช้ประเมินชุดการสอน โดยดูจากค่าตัวเลขที่สะท้อนประสิทธิภาพจากการทำกิจกรรมระหว่างเรียน และการทดสอบหลังเรียน

4. เกณฑ์มาตรฐาน 90/90 (The 90/90 standard) คือ เกณฑ์ที่ใช้ประเมินบทเรียนสำเร็จรูป และบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน โดยดูจากค่าตัวเลขที่สะท้อนประสิทธิภาพจากการทดสอบหลังเรียน และร้อยละของผู้เรียนที่ผ่านทุกจุดประสงค์ของการเรียนรู้

วัตถุประสงค์

• อธิบายความคิดรวบยอดของการประเมินสื่อได้

• อธิบายเกณฑ์มาตรฐานสื่อได้อย่างถูกต้อง

การประเมินชุดการสอนรายบุคคล

• ความหมายของการทดสอบประสิทธิภาพ

-         การหาคุณภาพของสื่อ หรือชุดการสอน โดยพิจารณาตามขั้นตอนของการพัฒนาสื่อหรือชุดการสอนแต่ละข้อ“Developmental Testing”

-         การทดสอบคุณภาพตามพัฒนาการของการผลิตสื่อหรือชุดการสอนตามลำดับขั้นเพื่อตรวจสอบคุณภาพของแต่ละองค์ประกอบของต้นแบบชิ้นงาน ให้ดำเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพ

• ความหมายของการทดสอบประสิทธิภาพ

        การนำสื่อไปทดสอบ 2 ขั้นตอน

-         การทดสอบประสิทธิภาพใช้เบื้องต้น (Try Out)

-         ทดสอบประสิทธิภาพสอนจริง (Trial Run)

       หาคุณภาพของสื่อใน 3 ประเด็น คือ

-      การทำให้ผู้เรียนมีความรู้เพิ่มขึ้น

-      การช่วยให้ผู้เรียนผ่านกระบวนการเรียนและทำแบบประเมินสุดท้ายได้ดี

-      การทำให้ผู้เรียนมีความพึงพอใจ  

-      นำผลที่ได้มาปรับปรุงแก้ไข ก่อนที่จะผลิตออกมาเผยแพร่เป็นจำนวนมาก

• การทดสอบประสิทธิภาพเบื้องต้น

-         การนำสื่อหรือชุดการสอนที่ผลิตขึ้นเป็นต้นแบบ (Prototype) ไปทดลอบประสิทธิภาพใช้ตามขั้นตอนที่กำหนดไว้ในแต่ละระบบ เพื่อปรับปรุงประสิทธิภาพของสื่อหรือชุดการสอนให้เท่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้ และปรับปรุงจนถึงเกณฑ์

• การทดสอบประสิทธิภาพสอนจริง

-         การนำสื่อหรือชุดการสอนที่ได้ทดสอบประสิทธิภาพใช้และปรับปรุงจนได้คุณภาพถึงเกณฑ์ของแต่ละหน่วย ทุกหน่วยในแต่ละวิชาไปสอนจริงในชั้นเรียนหรือในสถานการณ์การเรียนที่แท้จริงในช่วงเวลาหนึ่ง อาทิ 1 ภาคการศึกษาเป็นอย่างน้อย เพื่อตรวจสอบคุณภาพเป็นครั้งสุดท้ายก่อนนำไปเผยแพร่และผลิตออกมาเป็นจำนวนมาก

• ความจำเป็นที่จะต้องหาประสิทธิภาพ

1.       สำหรับหน่วยงานผลิตสื่อหรือชุดการสอน การทดสอบประสิทธิภาพช่วยประกันคุณภาพของสื่อหรือชุดการสอนว่าอยู่ในขั้นสูง

2.       สำหรับผู้ใช้สื่อหรือชุดการสอน สื่อหรือชุดการสอนที่ผ่านการทดสอบประสิทธิภาพ จะทำหน้าที่เป็นเครื่องมือช่วยสอนได้ดี

3.       สำหรับผู้ผลิตสื่อหรือชุดการสอน การทดสอบประสิทธิภาพจะทำให้ผู้ผลิตมั่นใจได้ว่า เนื้อหาสาระที่บรรจุลงในสื่อหรือชุดการสอนมีความเหมาะสม

• การกำหนดเกณฑ์ประสิทธิภาพ

-         ความหมายของเกณฑ์ (Criterion)

          เกณฑ์เป็นขีดกำหนดที่จะยอมรับว่า สิ่งใดหรือพฤติกรรมใดมีคุณภาพและหรือปริมาณที่จะรับได้ การตั้งเกณฑ์ ต้องตั้งไว้ครั้งแรกครั้งเดียว เพื่อจะปรับปรุงคุณภาพให้ถึงเกณฑ์ขั้นต่ำที่ตั้งไว้ จะตั้งเกณฑ์การทดสอบประสิทธิภาพไว้ต่างกันไม่ได้

-         ความหมายของเกณฑ์ประสิทธิภาพ

       ระดับประสิทธิภาพของสื่อหรือชุดการสอนที่จะช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม เป็นระดับที่ผลิตสื่อหรือชุดการสอนจะพึงพอใจว่า หากสื่อหรือชุดการสอนมีประสิทธิภาพถึงระดับนั้นแล้ว สื่อหรือชุดการสอนนั้นก็มีคุณค่าที่จะนำไปสอนนักเรียน และคุ้มแก่การลงทุนผลิตออกมาเป็นจำนวนมาก

• เกณฑ์ประสิทธิภาพสื่อ

-         E1 / E2

-         The 90/90  Standard

E1 / E2

ประสิทธิภาพของชุดการสอนจะกำหนดเป็นเกณฑ์ที่ผู้สอนคาดหมายว่าผู้เรียนจะเปลี่ยนพฤติกรรมเป็นที่พอใจ โดยกำหนดเป็นเปอร์เซ็นต์ของผลเฉลี่ยของคะแนนการทำงานและการประกอบกิจกรรมของผู้เรียนทั้งหมด ต่อเปอร์เซ็นต์ของผลการสอบหลังเรียนของผู้เรียนทั้งหมด คือ E1/E2 คือ ประสิทธิภาพกระบวนการ/ประสิทธิภาพผลลัพธ์

• ความคลาดเคลื่อนของผลลัพธ์

มีความคลาดเคลื่อนหรือความแปรปรวนของผลลัพธ์ได้

ไม่เกิน .05 (ร้อยละ 5) จากช่วงต่ำไปสูง = ±2.5 มีค่าต่ำกว่าเกณฑ์ ไม่เกิน 2.5% และสูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้ไม่เกิน 2.5%

หากคะแนน E1 หรือ E2 ห่างกันเกิน 5% กิจกรรมที่ให้นักเรียนทำกับการสอบหลังเรียนไม่สมดุลกัน

• ขั้นตอนการหาประสิทธิภาพชุดการสอน

- แบบเดี่ยว  (1 : 1) นำสื่อไปทดลองใช้กับนักเรียน  1-3 คน       โดยทดลองกับนักเรียนเก่ง  ปานกลาง  และอ่อน

- แบบกลุ่ม  (1 : 10) นำสื่อที่ปรับปรุงแล้วไปทดลองกับนักเรียน    6-10 คน ที่มีความสามารถคละกัน

- ภาคสนาม  (1 : 100) นำสื่อไปทดลองใช้ในชั้นเรียนที่มีนักเรียนตั้งแต่ 20-100 คน หากการทดลองภาคสนามให้ค่า E1/E2 ไม่ถึงเกณฑ์ที่ตั้งไว้จะต้องปรับปรุงสื่อ แล้วทำการทดสอบประสิทธิภาพซ้ำ

• การประเมิน CAI บทเรียนสำเร็จรูป บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน

เกณฑ์มาตรฐาน 90/90 (The 90/90 standard) รองศาสตราจารย์ ดร.เปรื่อง กุมุท

• แนวคิดพื้นฐานของการสร้างเกณฑ์มาตรฐาน 90/90

          การบอกค่าประสิทธิภาพของบทเรียนสำเร็จรูป หรือบทเรียนโปรแกรม (Programmed Materials หรือ Programmed Textbook หรือ Programmed Lesson) ซึ่งเป็นสื่อที่มีเป้าหมายหลักเพื่อให้ผู้เรียนใช้เรียนด้วยตนเองเป็นสำคัญ หลักจิตวิทยาสำคัญที่เป็นฐานคิด ความเชื่อของสื่อชนิดนี้คือ ทฤษฎีการเรียนแบบรอบรู้ (Mastery Learning) ซึ่งมีความเชื่อว่า ผู้เรียนทุกคนสามารถเรียนรู้ได้ หากจัดเวลาเพียงพอ จัดวิธีการเรียนที่เหมาะสมกับผู้เรีย นก็สามารถที่จะทำให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้ตามวัตถุประสงค์ของการเรียนได้

• เกณฑ์ประสิทธิภาพ 90/90

-         เหมาะกับการหาประสิทธิภาพสื่อที่เรียนรู้ด้วยตนเอง ไม่จำกัดเวลาเรียน

-         แบบเรียนสำเร็จรูป

-         แบบเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน

-          

• การเตรียมความพร้อมก่อน การหาค่าประสิทธิภาพ

1. กำหนดวัตถุประสงค์เชิงพฤติกรรมของการเรียนรู้ที่จะเกิดขึ้นจากสื่อให้ชัดเจน ซึ่งองค์ประกอบของวัตถุประสงค์เชิงพฤติกรรมที่ดีย่อมต้องประกอบด้วย

          1.1 สถานการณ์หรือเงื่อนไข

          1.2 คำบ่งบอกพฤติกรรมที่สังเกตและวัดได้

          1.3 เกณฑ์ที่บ่งบอกถึงความสำเร็จ

2. สร้างตารางวิเคราะห์หลักสูตร เพื่อกำหนดค่าน้ำหนักของเนื้อหาสาระในแต่ละวัตถุประสงค์เชิงพฤติกรรม

3. ออกข้อสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนตามค่าน้ำหนักที่กำหนด ซึ่งจะทำให้ได้ข้อสอบวัดครบถ้วนตามวัตถุประสงค์เชิงพฤติกรรมทุกข้อ

4. จัดทำข้อสอบ โดยจะต้องรู้ว่าข้อสอบข้อใดวัดจุดประสงค์เชิงพฤติกรรมข้อใด

• เกณฑ์มาตรฐาน 90/90 (The 90/90 standard)

นิยามความหมาย “เกณฑ์มาตรฐาน 90/90”

90 ตัวแรก = ร้อยละของคะแนนเฉลี่ยที่ได้จากการทดสอบหลังการเรียน

90 ตัวหลัง = ร้อยละของจำนวนนักเรียนที่ผ่านทุกจุดประสงค์ตามเกณฑ์วัตถุประสงค์เชิงพฤติกรรม

• วิธีคำนวณ

• 90 ตัวแรก = {(∑X /N) X 100)}/R

90 ตัวแรก       หมายถึง จำนวนร้อยละของคะแนนเฉลี่ยของการทดสอบ

                             หลังเรียน

∑X                หมายถึง คะแนนรวมของผลการทดสอบที่ผู้เรียนแต่ละคน

                             ทำได้ถูกต้องจากการทดสอบหลังเรียน

N                 หมายถึง จำนวนผู้เรียนทั้งหมดที่ใช้เป็นกลุ่มตัวอย่างใน

                             การคำนวณประสิทธิภาพ

R                  หมายถึง จำนวนคะแนนเต็มของ แบบทดสอบหลังเรียน

• 90 ตัวหลัง= (Y x 100)/ N

90 ตัวหลัง      หมายถึง จำนวนร้อยละของผู้เรียนที่สามารถทำ

                             แบบทดสอบผ่านทุกวัตถุประสงค์

Y                  หมายถึง จำนวนผู้เรียนที่สามารถทำแบบทดสอบผ่าน

                             ทุกวัตถุประสงค์

N                 หมายถึง จำนวนผู้เรียนทั้งหมดที่ใช้เป็นกลุ่มตัวอย่างใน

                             การคำนวณประสิทธิภาพครั้งนี้

• หลักการประเมิน

    การประเมินสื่อที่เรียนรู้ด้วยตนเองจะมุ่งรับประกันคุณภาพใน 2 ประเด็น คือ

1. บ่งบอกคุณภาพของผลลัพธ์การเรียนรู้ที่เกิดขึ้นกับผู้เรียน

2. บ่งบอกศักยภาพของสื่อว่าสามารถจะพัฒนาให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ครบถ้วนตามจุดประสงค์การเรียนรู้ได้เป็นจำนวนเท่าใด